به گزارش بهارستان ایران – مهدی مصلحی: بارها و بارها ما از فیلترشکن و پروکسی استفاده کردیم ولی در اصل تفاوت این دو را نمی‌دانیم کمتر کسی را می‌توان یافت که در اینترنت فعال باشد و از VPN یا Proxy Server به منظور تغییر IP خود استفاده نکرده باشد! به ویژه از زمانی که محدودیت‌های اینترنتی بیشتر شده و واتساپ، تلگرام و اینستاگرام فیلتر شدند.

در گزارش زیر سعی کردیم تفاوت این دو را بیان کنیم.

تقریبا می‌توان گفت 95% کاربران اینترنت در ایران برای دسترسی به سایت‌های مسدود شده از فیلترشکن استفاده می‌کنند. حال این فیلترشکن چیست که در قلب رایانه کاربران اینترنت ایرانی جای باز کرده است؟ تعریف عموم مردم از فیلترشکن برنامه‌ای استه دسترسی به سایت های فیلتر شده را مهیا می‌کند. اما واقعاً کار فیلترشکن فقط برطرف نمودن محدودیت‌های اعمال شده از سوی ISP های ایران است؟

شبکه‌های VPN و پروکسی‌های وب، راه حل‌هایی برای حفظ حریم خصوصی و امنیت آنلاین بیشتر هستند، اما تشخیص اینکه کدام یک برای شما مناسب است می‌تواند گیج کننده باشد. ممکن است شما هم ندانید فرق پروکسی با فیلتر شکن چیست و از جمله کسانی باشید که VPN را با فیلترشکن یا با پروکسی اشتباه می‌گیرند. در این گزارش تفاوت های Proxy و VPN را به طور کامل برسی خواهیم کرد تا بدانیم این دو مورد چه نقاط مشترکی با هم دارند.

Proxy چیست؟

Proxy یک رابط ارتباطی در شبکه‌ای از رایانه‌ها به شکل یک رایانه فیزیکی است. در واقع پروکسی به عنوان یک واسطه عمل می‌کند، درخواست‌ها را از یک طرف می‌پذیرد و سپس از طریق آدرس خود با طرف دیگر ارتباط برقرار می‌کند. اگر پروکسی به عنوان یک جزء شبکه استفاده شود، آدرس واقعی یک شریک ارتباطی از شریک ارتباطی دیگر پنهان می‌ماند که ناشناس بودن خاصی ایجاد می‌کند.
پروکسی این قابلیت را دارد که داده‌ها را به طور منسجم تجزیه و تحلیل کند، درخواست‌ها را فیلتر کند و در صورت لزوم تنظیمات را انجام دهد، اما همچنین تصمیم بگیرد که آیا و در چه شکلی پاسخ از هدف به مشتری واقعی ارسال می‌شود. گاهی اوقات برای ذخیره موقت برخی از پاسخ‌ها استفاده می‌شود تا بتوان آن‌ها را سریع‌تر برای درخواست‌های تکراری فراخوانی کرد، بدون اینکه نیازی به درخواست مجدد آن‌ها از هدف باشد.
یک سرور پروکسی تنها در سطح برنامه کار می‌کند و به عنوان یک پروکسی برای یک برنامه واحد (مانند مرورگر شما) در یک زمان عمل می‌کند. بسیاری از سرورهای پروکسی از انتقال داده‌های HTTPS ایمن پشتیبانی نمی‌کنند و به طور پیش فرض ایمن نیستند.

VPN چیست؟

VPN نرم افزاری است که قابلیت این را دارد که بر روی چندین دستگاه متصل به اینترنت نصب شود. پس از فعال شدن VPN، یک تونل امن بین شما و شبکه اینترنت ایجاد می‌شود. به این ترتیب اطلاعات عبوری از آن رمزگذاری می‌شود. همچنین توجه داشته باشید که فعال سازی با اتصال به سرور VPN از راه دور انجام می‌شود. بنابراین شما یک آدرس IP جعل هویت جدید دریافت می‌کنید و آدرس آی پی شما مخفی می‌شود.

امروزه حدود یک سوم کاربران اینترنت به صورت روزانه از VPN استفاده می‌کنند. کامل‌ترین و موثرترین ابزار است که در سیستم کامپیوتر یا موبایل شما اجرا می‌شود و حفاظت کامل از سیستم را ارائه می‌دهد. این نرم افزار نه تنها قابلیت نصب بر روی سیستم عامل‌های موبایل را دارد، بلکه می‌تواند بر روی سیستم عامل ویندوز و دیگر سیستم عامل‌های PC نصب شود. با استفاده از VPN به راحتی می‌توانید یک گشت و گذار امن و مخفی در سطح اینترنت داشته باشید.

VPN مخفف عبارت «شبکه خصوصی مجازی» است و فرصت ایجاد یک اتصال محافظت شده را در زمان استفاده از شبکه های عمومی برای شما ایجاد می نماید. این ابزار ها می توانند ترافیک اینترنت شما را رمزگذاری کرده و هویت آنلاین شما را پنهان نمایند. با این کار ردیابی فعالیت های آنلاین شما و همچنین سرقت داده های شما را برای افراد دیگر مشکل تر کرده و با رمزگذاری در زمان حقیقی، امنیت بیشتری برای شما ایجاد خواهد شد.

این موضوع به معنای آن است که در صورت استفاده از یک VPN، همان سرور منبع داده‌های شما می‌گردد و اشخاص دیگر نمی توانند بازدیدهای شما را دیده و داده‌های شما را ردیابی نمایند؛ در این ابزارها داده‌های شما غیرقابل دسترس برای اشخاص ثالث خواهد بود و حتی در صورت دسترسی، به دلیل تبدیل داده‌ها در این کانال ایجاد شده، بی فایده خواهد بود. مزایای زیادی هنگام اتصال به این ابزارها وجود دارد، مثلاً با این کار داده‌های شما رمزگذاری شده و از دسترس هکرها دور می‌ماند.

خطرات استفاده از فیلترشکن

کاربران تصور می‌کنند همه اپلیکیشن‌های موجود در Google Play مناسب بوده و بدون هیچ خطری قابل استفاده هستند. اما اخیراً محققان روی تعداد زیادی از اپلیکیشن‌ها بررسی‌هایی انجام داده‌اند که نتایج آن خلاف این موضوع را ثابت می‌کند. به‌عنوان مثال آنها در بخشی از تحقیقات‌شان ۲۸۳ فیلترشکن را بررسی کرده‌ و متوجه شدند که بسیاری از آنها امنیت کافی ندارند؛ در اطلاعات کاربر نفوذ و اطلاعات آنها را جمع‌آوری می‌کنند؛ حاوی تبلیغات زیادی هستند که در هنگام کار با آنها کاربر مجبور به مشاهده آنهاست و بالاخره اینکه انتقال‌دهنده ویروس می‌باشند. یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که اپلیکیشن‌های فیلترشکن می‌توانند برای کاربران ایجاد کنند، زیر نظر گرفتن، فعالیت‌هایشان در بستر اینترنت است. نکته جالب اینجا است که یکی از اهداف اصلی افراد برای نصب این برنامه‌ها، جلوگیری از همین کنترل شدن توسط عوامل خارجی است که این بار توسط خود اپ صورت می‌گیرد.

تفاوت فیلترشکن و پروکسی

پراکسی ها بیشتر Web-based هستند در حالی که VPN با تمام سرویس های Internet-based کار می‌کند. وی ‌پی‌ ان‌ ها یا فیلتر شکن ها صد در صد ترافیک اینترنت سیستم شما را از سرورهای خود عبور می‌دهند؛ آن‌ها اصطلاحاً Local ISP شما را برای همه نرم افزارها تغییر می‌دهند.

وی پی ان – بر خلاف پروکسی سرور‌ – به شما این امکان را می‌دهد تا مواردی از جمله گشت‌و‌گذار در اینترنت، ایمیل‌ها، دانلود‌ها و … را از طریق یک IP به غیر از IP حقیقی خود انجام دهید. بنابراین فیلتر شکن‌ها برای استفاده امن معمولا از یک سرور پروکسی بهتر و در عین حال گران‌تر هستند.

البته لازم به ذکر است که مدیریت فیلترشکن‌ها معمولا پیچیده تر از پروکسی‌هاست. معمولا فیلترشکن‌ها با استفاده از پروتکل HTTPS اطلاعات را به صورت رمز نگاری شده منتقل می‌کنند، اما فرمول رمزگشایی کردن آن یعنی از حالت رمزنگاری خارج کردن آن، در اختیار سرور است؛ به همین دلیل، تضمینی وجود ندارد که سرور قبل از رسیدن اطلاعات به مقصد، آن را بازخوانی نکرده باشد! در هر صورت باز هم لازم است افراد به این موضوع حتما توجه داشته باشند که از وب سرورهایی استفاده کنند که دارای پروتکل HTTPS باشند.

به طور کلی باید گفت vpn یک ابزار شبکه بوده و برای ارتباط‌های امن استفاده می‌شود، اما Proxy صرفاً جهت دور زدن فیلتر کاربرد دارد. همه چیز درباره پروتکل SSL / TLS و HTTPS را بیاموزید.