به گزارش بهارستان ایران: شاید بسیاری از ما با شنیدن اسم سنجد، به یاد سفره‌‌های هفت سین زیبای عید نوروز بیفتیم.

خواص سنجد، به گونه‌ای است که به عنوان یکی از مواد غذایی مقوی و خوش طعم به حساب می‌ آید که نیاکان ما از دیر زمان استفاده از آن را توصیه می‌کردند.

اگر سنجد را فقط با عنوان خوراکی یاد می‌کنید، باید بگوییم که بی شک در اشتباه هستید! چرا که نه تنها از این میوه کوچک شیرین، بلکه از هسته، گل و همچنین برگ‌های درخت سنجد در صنایع بزرگی مانند صنایعی همانند: دارویی، آرایشی و بهداشتی و البته صنعت ساخت عطر مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع درخت سنجد در ایران

سنجد یا همان Elaeagnus Angustifolia بر خلاف ظاهر ساده ای که دارد، میوه ای جادویی ست که خواص بسیاری را برای آن برشمرده اند. سنجدها سه فرم مختلف دارند که هر یک در مناطق مختلف جهان رشد می‌کنند و در تمام گونه ها فواید سنجد، به صورت یکسان گزارش شده است. ما اغلب نوع سنجد هلاگنوس آن را استفاده می‌کنیم که نه تنها شیرین بلکه درشت می­باشد و حاصل از درختی با برگ هایی پهن است.

در ادامه در دسته بندی‌های مجزا به بررسی ویتامین‌ها، خاصیت سنجد، و تاثیراتی که بر سلامت بدن می‌گذارد، می‌پردازیم.

ارزش غذایی سنجد

سنجد در طب سنتی به عنوان یکی از داروهای پر خاصیت استفاده‌های بی شماری دارد. قبل از بررسی خواص سنجد، بهتر است به مواد مغذی و ارزش های غذایی که در سنجد وجود دارد اشاره کنیم که درک این همه خواص از این میوه برای شما نیز ساده ‌تر باشد.

فواید سنجد و ویتامین A:

ویتامین A گونه‌ای ویتامین است که در چربی نقش محلول را بازی می کند که خواص بسیاری برای بدن دارد. از جمله مزایای این ویتامین محافظت از پوست، مو و مخاط است. ویتامین A موجود در سنجد در بهبود راندمان سیستم ایمنی، تشکیل و مستحکم شدن استخوان‌ها، باروری و بزرگ شدن جنین بسیار با اهمیت می باشد.

ویتامین A موجود در این میوه با خاصیت سنجد، همراه می­شود تا در سلامت چشم و بینایی یک عامل تقویت کننده شناخته شود. خوشبختانه این ویتامین در سنجد به وفور یافت می­شود، همچنین جلوگیری از مشکلات معده و التهابات روده و انواع سرطان‌ها یکی دیگر از وظایف این ویتامین است.

آشنایی با ویتامین‌‌های گروه B در خواص سنجد

یکی دیگر از خاصیت‌های سنجد، وجود ویتامین ب است. ویتامین‌های ب نوعی ویتامین محلول در آب هستند که برای سلامت بدن به خصوص سیستم عصبی بسیار با اهمیت تلقی می‌شوند. ویتامین B1 یا تیامین جهت تقویت حافظه و سیستم عصبی، همچنین پیشگیری از اختلال در کارایی سلول ‌های عصبی که باعث بی حسی دست و پا و… می‌شوند، مورد نیاز است.

ویتامین B2 یا ریبوفلاوین نیز برای رشد و عملکرد بدون نقص سلول‌های خون و مغز نقشی حیاتی را ایفا می‌کند. این ویتامین نه تنها برای سلامت مخاط معده و روده، بلکه برای زیبایی و شفافیت پوست نیز با اهمیت است.

ویتامین B6 به عنوان یکی دیگر از فواید سنجد، شناخته می­شود که مانند سایر ویتامین‌های این گروه در رشد مغز و سیستم عصبی و همینطور سیستم ایمنی و سوخت و ساز بدن نقش دارد. این ویتامین در از بین بردن علائم سندروم پیش از قاعدگی و همینطور کاهش حالت تهوع اهمیت بالایی دارد.

ارتباط ویتامین C با خاصیت سنجد

شاید عجیب باشد اما از خواص سنجد، به وجود ویتامین C می‌­شود اشاره کرد که با مصرف آن پوستی لطیف خواهید داشت. تقریبا همه ما با مهم‌ترین خاصیت ویتامین C یعنی تقویت سیستم ایمنی بدن آشنا هستیم. با استفاده از این ویتامین فشار خون شما کاهش یافته که بدین وسیله از بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری به عمل می‌آید. رشد مو و ناخن، جلوگیری از کمبود آهن و… نیز از آثار مثبت این ویتامین بر بدن هستند.

ویتامین E موجود در سنجد

این ویتامین یکی از مواد مفید و موثر برای داشتن یک قلب سالم و همچنین تضمین کننده سلامتی پوست و مو است. سنجد با داشتن مقادیر زیادی ویتامین E در زیبایی و لطافت پوست ایفای نقش می‌کند.

بتاکاروتن، فیبر،کلسیم، پروتئین، انواع آنتی اکسیدان، مواد معدنی، امگا 3، 6 و 9 از جمله مواد مغذی دیگری هستند که در این میوه یافت می‌شوند و به عنوان خاصیت سنجد، می­شناسند.

خواص سنجد برای زیبایی

یکی از مهم‌ترین خواص سنجد، تاثیری است که بر زیبایی فرد می‌ گذارد و علم به این موضوع باعث شده است که از شرکت‌ های تولید کننده لوازم آرایشی و بهداشتی پوست و مو به استفاده از این ماده روی بیاورند. در ادامه به بخشی از این موارد اشاره می‌کنیم.

سنجد با داشتن مقادیر زیادی ویتامین C و آنتی اکسیدان، سنتز کلاژن در بدن را تحریک می‌کند که این موضوع باعث جلوگیری از ایجاد چین و چروک در پوست می‌شود.

استفاده از جوشانده برگ این گیاه سنجد در ترکیب با روغن زیتون، باعث تحریک رشد مو، جلوگیری از ریزش مو و توقف خارش کف سر می‌شود.

از فواید سنجد، می­توان به ویتامین‌ های موجود در آن اشاره کرد که باعث جوانی و براق شدن پوست می‌شوند.

از گل درخت سنجد نیز برای رشد مو استفاده می‌شود. به این صورت که روغن گرفته شده از گل این گیاه را به کف سر مالش می‌دهند و این کار سرعت افزایش مو را بیشتر می‌کند.

اگر تا به حال از یکی از محصولات مراقبت از پوست و مو با عصاره سنجد استفاده نکرده اید، امتحان کردن آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم چرا که خواص سنجد، در عصاره ی آن نیز وجود دارد.

خواص سنجد برای سیستم گوارش

یکی از مهم‌ترین استفاده‌ های این میوه برای درمان سیستم گوارشی است. این ماده مقوی به دلیل ویژگی ای که دارد از اسهال جلوگیری می‌کند و همچنین نفخ را از بین می‌برد. یکی دیگر از فواید سنجد، ویژگی ضد التهاب بودن آن در نواحی روده و معده است.

البته باید توجه داشت که علی‌ رغم این خواص، مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث ایجاد یبوست، عفونت در روده یا حتی مشکلات سیستم گوارش و هاضمه شود. جوشانده برگ سنجد علاوه بر میوه آن ویژگی های زیادی دارد که برای درمان بیرون روی خردسالان پیشنهاد می‌شود.

افرادی که غلبه صفرا دارند، معمولا صبح‌‌ها احساس تهوع زیادی دارند و همین موضوع باعث ناراحتی آن‌ها می‌شود. در اینجا نیز یکی دیگر از خواص سنجد، به این افراد کمک می کند تا معده آنها بهبود گردد و در نتیجه صفرا از بین برود.

سنجد، دارای خواص دارویی با داشتن کلسیم و ویتامین ‌های کا و ث ماده ای بسیار مفید برای مشکلات استخوان مانند درد، نرمی استخوان و پوک شدن استخوان آن می باشد. همچنین برای داشتن غضروف‌هایی سالم نیز از خاصیت سنجد، استفاده می‌شود.

باید توجه داشته باشید که برای این مشکلات بهتر است سنجد را به همراه هسته آن کاملا پودر کرده و به همراه شیر و عسل به صورت ناشتا میل کنید. بعد از چند روز استفاده مداوم از این ماده غذایی بدون شک متوجه آثار مثبت آن بر درد مفاصل و زانوهای خود خواهید شد.

خواص سنجد برای بانوان باردار

مصرف سنجد به دلیل قوی بودن و غنی بودن از ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌ها در دوران بارداری بسیار توصیه می‌شود. در ادامه دلایل این توصیه را برای شما بر خواهیم شمرد:

خواص سنجد در ساخت استخوان: اولین و مهم‌ترین دلیلی که بانوان باردار را مجاب به استفاده از سنجد در طول دوران بارداری می‌کند، سرشار بودن این ماده از Ca است. کلسیم به جلوگیری از پوکی استخوان در این بانوان کمک می‌کند و در موازات با آن به مراحل تشکیل استخوان‌های جنین، سرعت و کیفیت بالاتری می‌بخشد.

تقویت سیستم ایمنی: همانطور که می‌دانید ویتامین C نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و در نتیجه جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری‌هایی مانند آنفلوانزا و سرما خوردگی دارد. این خاصیت سنجد، است که با داشتن مقادیر زیادی از این ویتامین، بدن مادران باردار را در مقابل این نوع بیماری‌ها مقاوم‌تر می‌کند.

کاهش فشار خون: یکی از معضلاتی که ممکن است برای بانوان باردار چالش ایجاد کند، فشار خون بالا در طی دوره حاملگی است. سنجد با داشتن فلاونوئیدها و آلکالوئیدها، از بالا رفتن فشار خون جلوگیری به عمل می‌آورد.

جلوگیری از بالا رفتن قند: دیابت بارداری نیز یکی از مسائلی است که بسیاری از بانوان باردار را درگیر می‌کند. با دانستن یکی دیگر از فواید سنجد، آن را به جای قند می‌توان استفاده کرد تا حدودی از به وجود آمدن دیابت جلوگیری کرد.

خواص سنجد، همان طور که گفته شد به مادران باردار کمک کننده است چرا که در این دوران باید از مواد غذایی مفید استفاده کرد، سنجد به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد غذایی این دوران معرفی شده است. در عین حال مانند هر ماده غذایی دیگری، استفاده بیش از حد ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد.

بسیاری از مشکلات هورمونی و اختلالات جنسی بانوان با میوه، برگ درخت یا حتی گل سنجد قابل کنترل و درمان هستند. برای مثال جوشانده برگ در ترکیب با میوه آن یا به تنهایی با کمک گرفتن از خاصیت سنجد، قادر است اختلالات و مشکلاتی از قبیل ناتوانی ‌های جنسی یا اضطراب در رابطه را تا حد زیادی کنترل کند. همچنین استفاده از اسانس گل آن و حتی بوییدن آن نیز تاثیری مشابه خوردن جوشانده را در بانوان ایجاد می‌کند.

به غیر از این خواص سنجد، برای ایجاد تعادل در هورمون‌ها نیز کمک کننده است، چرا که خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی که منجر به ضعف جسمی می‌شود را کنترل می‌کند.

تاثیر سنجد بر سرما خوردگی

از دیگر خواص سنجد، مفید بودن آن در درمان سرماخوردگی می­باشد. می دانیم که مهم‌ترین ویتامین برای جلوگیری از سرماخوردگی یا درمان آن ویتامین C می باشد. سنجد با داشتن مقادیر زیادی از این ویتامین سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و به عنوان داروی پیشگیری و درمان موثری برای آنفلوآنزا، گلودرد و حتی سرفه استفاده می‌شود. همچنین بهتر است بدانید که عصاره این گیاه نیز در درمان تب نیز کاربرد بسیاری دارد.

یکی از درمان‌های گیاهی مهم که برای بهبود زخم استفاده می‌شود، درمان با عصاره سنجد است. میوه سنجد با خاصیت ضد قارچ و ضد عفونت خود از التهاب و وخیم‌تر شدن وضعیت زخم‌ها جلوگیری می‌کند. چرا که خاصیت سنجد، حتی در عصاره این میوه نه تنها به جلوگیری از عفونت زخم کمک می‌کند، بلکه باعث بهبود سریع زخم ‌ها و بهبود سریع آن‌ها می‌شود.

همانطور که گفتیم سنجد یکی از مهم‌ترین مواد غذایی برای تقویت سیستم ایمنی و استخوان است. این موارد نیز مهم‌ترین نیازهای کودکان هستند و به همین دلیل توصیه می‌شود که خوردن سنجد یا پودر آن در برنامه غذایی روزانه کودکان قرار بگیرد. یکی دیگر از فواید سنجد برای نوزادان، کمک به تقویت مغز و هوش آن‌ها است.

استرس دارید؟ سنجد میل کنید! شاید برایتان جالب باشد که بدانید خواص سنجد، در برگ این میوه نیز وجود دارد. مصرف عصاره برگ این گیاه سنجد با مهار رادیکال‌ های آزاد، شما را در برابر ترشح هورمون‌هایی که مسئول ایجاد استرس در بدن هستند، محافظت خواهد کرد. مطالعات نشان می‌دهند که خوردن سنجد به آرامش اعصاب و عضلات کمک کرده و مانند داروی آرام بخش عمل می‌کند.

خاصیت سنجد، در درمان سرطان نیز کمک کننده هستند. تومورها و سرطان‌ها، به‌خاطر رشد بدون برنامه سلول‌های بدن هستند که به دلایل مختلفی به وجود می‌آیند. خوردن سنجد به دلیل غنی بودن از ویتامین ‌هایی همچون ویتامین B، امگا3 و آنتی اکسیدان‌ها با کمک به سلامت بدن از چنین اتفاقاتی جلوگیری می‌کند.

برخی از افراد به علت تشابه در ظاهر بیرونی بسیار زیاد بین سنجد و عناب این دو را با هم اشتباه می‌گیرند یا حداقل از یک خانواده و با خاصیتی مشابه می‌دانند. اما باید بگوییم که اصلا چنین نیست و خاصیت سنجد و عناب کاملا با هم متفاوت بوده و علی رغم مشترک بودن در برخی از خواص، متفاوتی دارند. به هر حال هر دو از خواص دارویی بسیاری برخوردار بوده و در درمان بسیاری از بیماری‌ها و تقویت بدن، نقشی اساسی ایفا می‌کنند.

نحوه بهره مندی از خواص سنجد

سنجد نه تنها به عنوان یک خوراکی خوشمزه و مفید، بلکه به عنوان دارویی گیاهی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد چرا که خواص سنجد، درمانگر مریضی ها می­باشد. به همین علت لازم دانستیم در این مقاله نحوه صحیح استفاده از آن را برای دستیابی به بهترین نتیجه بیان کنیم:

یکی از ساده ‌ترین روش ‌های استفاده از ویتامین ها و مواد مغذی در سنجد این است که روزانه تعداد مشخصی از آن را (از 20 تا 50 عدد) به عنوان میان وعده میل کنید.

بهترین و موثرترین روش استفاده از سنجد، این است که آن را به همراه هسته در آسیابی قوی ریخته و پودر کنید. می‌توانید در هر روز به مقدار 1 تا 3 قاشق از این پودر را با شیر مخلوط کرده و به همراه عسل یا بدون آن میل کنید. در این روش نیز از فواید سنجد، بهره­ مند خواهید شد.

استفاده از جوشانده برگ درخت یا عرق و عصاره گل سنجد نیز در گیاه درمانی متداول است.

روش ‌های دیگری نیز برای بهره بردن از خواص سنجد، برگ و گل آن وجود دارد که بهتر است توسط پزشک طب سنتی به شما ارائه شوند.

جمع بندی و نتیجه گیری خواص سنجد

سنجد یکی از میوه ‌ها و مواد غذایی مفید است که متاسفانه اغلب به آن بی‌توجهی می‌شود. همان طور که ذکر شد، نه تنها از میوه این گیاه، بلکه از برگ و گل آن در پیشگیری و درمان بسیاری از ضعف‌ها و بیماری‌ها بهره گرفته می‌شود.

در این متن به اکثر خواص سنجد، اشاره کردیم و حتم داریم که با خواندن این همه خواص از این میوه برای استفاده از آن ترغیب شده اید. در نتیجه توصیه می‌کنیم در اولین فرصت به سراغ خرید این میوه ارزشمند رفته و با دائمی کردن حضور آن در سبد غذایی خود، از سلامتی دو چندان بهره مند شوید.

منبع: دیده بان ایران