به گزارش بهارستان ایران: «سید مجتبی خیام نکویی» معاون وزیر جهاد کشاورزی و عضو شورای عالی آموزش و پرورش در نشست امنیت غذایی و نقش خانواده بزرگ آموزش و پرورش در تحقق آنکه در سالن جلسات دبیرخانه این شورا برگزار شد گفت: کشاورزی پیچیده‌ترین بخش است که نیازمند افراد نخبه کارآمد، توانمند و اثربخش است.

وی اظهار داشت: امنیت غذایی زمانی به دست می‌آید که همه مردم همواره به غذای کافی، سالم، مغذی و حلال دسترسی فیزیکی و اقتصادی داشته باشند و این غذا نیازهای فرد برای یک زندگی سالم و فعال را فراهم سازد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به ارکان امنیت غذایی ابراز داشت: اول فراهمی (بعد کشاورزی یا ملی): تولید داخلی، تجارت، ذخیره سازی و کشت فراسرزمینی، دوم دسترسی (بعد اقتصادی یا خانوار): دسترسی فیزیکی و دسترسی اقتصادی، سوم: مصرف و سلامت (بعد فردی): الگوی مصرف، سلامت غذا، تنوع رژیم غذایی، سواد تغذیه، سو تغذیه و مکمل یاری، آب آشامیدنی سالم و چهارم ثبات و پایداری (تاب آوری): تاب آوری در شرایط نامساعد اقلیمی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و پنجم پایداری منابع پایه تولید.

خیام نکویی با اشاره به وضعیت حال امنیت غذایی در جهان افزود: هم اکنون سه نوع امنیت غذایی در جهان وجود دارد: یکی افرادی که دسترسی کافی به مواد غذایی هم از نظر کیفیت و هم از نظر کمیت دارند. دیگری افرادی که امنیت غذایی متوسط داشته و دسترسی مطمئنی به غذا ندارند و مجبورند با همان غذای موجود بسازند و آخری هم نا امنی شدید غذایی، افرادی که نا امنی شدید غذایی را تجربه می‌کنند و معمولاً به سختی غذا پیدا می‌کنند و در بدترین حالت یک یا چند روز را بی غذا به سر می‌برند.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به وضعیت آینده امنیت غذایی در جهان اظهار داشت: در آینده غذا و آب کافی در جهان وجود ندارد. جمعیت جهان در سال ۲۰۵۰ به ۹ میلیارد نفر خواهد رسید. ۶۰ درصد جمعیت دنیا (۳/۶ میلیارد نفر) در شرایط خشکسالی قرار خواهند داشت. بیش از ۲۴۰ میلیون نفر به آب سالم در سطح جهانی دسترسی نخواهند داشت.

وی ابراز داشت: تا سال ۲۰۵۰ با روش‌های معمول امکان تأمین غذا برای سیر کردن ۹ میلیارد نفر کفایت نخواهد کرد و یک میلیارد نفر گرسنه خواهند ماند. داشتن پول امکان تهیه و خرید غذا را تسریع نمی‌کند بلکه روابط سیاسی مبنای فروش غذا خواهد بود.

عضو شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به وضعیت حال و آینده امنیت غذایی در ایران گفت: در آینده غذا و آب کافی در ایران وجود ندارد و در سال ۲۰۵۰ کاهش ۱۰ درصدی تنوع زیستی، کاهش ۱۳ درصدی جنگل‌های اولیه، کاهش بدون بازگشت ۵۰ درصدی تنوع زیستی آبزیان و افزایش جمعیت نیاز به غذا و تولید را افزایش خواهد داد.

خیام نکویی اظهار داشت: کشاورزی دانش بنیان راهکار تحقق اقتصاد مقاومتی و تضمین پایداری امنیت غذایی است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به سند ملی و دانش بنیان امنیت غذایی پایدار افزود: دانش بنیان کردن کلیه فعالیت‌ها از طریق توسعه نظام نوآوری، برون سپاری فعالیت‌های غیر حاکمیتی، پاسخ گویی به نیازهای بخش اجرا و غیردولتی و آینده پژوهی، افزایش اقتدار ملی، امنیت غذایی با افزایش ضریب نفوذ دانش و فناوری مدیریت، حفظ و نگهداری منابع پایه (آب، خاک، جنگل و مرتع و منابع ژنتیکی) و آموزش و تربیت کشاورزان، بهره برداران و کارکنان از جمله مواردی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. وی با اشاره به الگوی ملی کشت محصولات کشاورزی، از انقلاب بهره وری با افزایش ضریب نفوذ دانش و فناوری، جهش تولید در دیم زارهای کم بازده، کشت سبزی و صیفی در محیط‌های کنترل شده، کشت گیاهان علوفه‌ای کم آب بر و کشت دانه‌های روغنی جدید نام برد.

آموزش و پرورش رکن اساسی توسعه بخش کشاورزی است

عضو شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به مهم‌ترین دستاوردهای برنامه عملیاتی سند ملی و دانش بنیان بخش کشاورزی افزود: امنیت غذایی پایدار باعث افزایش ۱۸ درصدی بهره وری آب، کاهش ۶ درصدی آب مصرفی، افزایش ۱۱ درصدی ضریب خود اتکایی، کاهش ۲ میلیارد دلار واردات و افزایش درآمد کشاورزان را در پی دارد. خیام نکویی خاطرنشان کرد: ۹۵ درصد واکسن‌های انسانی، دام و طیور (۵/۳ میلیارد دز)، ۷۵ درصد سرم درمانی کشور، ۹۷ درصد هسته‌های اولیه بذر و محصولات زراعی در کشور تولید و تأمین می‌شود.

وی با اشاره به لزوم کشاورزی دانش بنیان از طریق پیاده سازی نظام نوآوری‌ها افزود: پارک علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دهکده فناوری و نوآوری، مراکز رشد، تشکل واحدهای فناور غیر دولتی، مزارع الگویی، آموزش، ترویج، تحقیقات پیامد محور، صندوق پژوهش و فناوری کشاورزی و استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان باعث تحقق این بخش می‌شوند.

وی با تاکید بر امنیت غذایی و نقش خانواده بزرگ آموزش و پرورش در تحقق آن اظهار داشت: آموزش و پرورش رکن اساسی توسعه بخش کشاورزی است و می‌تواند از طریق آموزش، تبیین و فرهنگ سازی اهمیت بخش کشاورزی را در جامعه نهادینه کند.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به تنوع زیستی جهان در سال ۲۰۵۰ خاطرنشان کرد: کاهش تنوع زیستی، کاهش جنگل‌ها، افزایش جنگل‌های مصنوعی و افزایش هزینه‌های جلوگیری از کاهش و تخریب جنگل‌ها از مهم‌ترین رویدادهای حوزه تنوع زیستی است. عضو شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به تغییرات اقلیمی اظهار داشت: افزایش گازهای گلخانه‌ای، افزایش تولید CO2 و افزایش دمای محیط از جمله تغییرات اقلیمی جهان است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به آموزش حفظ و نگهداری منابع پایه تولید (خاک) گفت: پیکره‌ای طبیعی، متحول و پویا که حاصل مجموعه‌ای از واکنش‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی بر روی پوسته زمین یا سنگ مادر بوده که در اثر آب، اقلیم و موجودات زنده در طی زمان بر روی آن به وجود می‌آید.

وی افزود: یک قرن طول می‌کشد تا یک سانتی متر خاک تولید شود و بخشی از علت سقوط تمدن‌های تاریخ به دلیل تخریب و خستگی خاک است.

خیام نکویی ابراز داشت: مهم‌ترین راهبردها برای حفظ و نگهداری منابع پایه تولید، صیانت از جنگل‌های کشور، احیا، توسعه و بهره برداری اصولی از مراتع، آبخیزداری و حفاظت از خاک، مقابله با بیابان‌زایی و تثبیت شن‌های روان و شبکه‌های نوین آبیاری می‌تواند در این راه مؤثر باشد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به ذخایر ژنتیکی گیاهی ایران اظهار داشت: ایران به عنوان یکی از غنی‌ترین مراکز تنوع ذخایر توارثی گیاهی جهان بعد از ترکیه است و محل پیدایش و اهلی شدن و مرکز تنوع اولیه شماری از مهم‌ترین گیاهان اقتصادی جهان است.

آموزش و پرورش نقش مؤثری در رعایت الگوی مصرف جامعه دارد

عضو شورای عالی آموزش و پرورش بیان کرد: امروزه در همه کشورهای جهان سازگاری و پایداری تولیدات محصولات کشاورزی شدیداً به پشتیبانی منابع ژنتیکی بومی متکی است چرا که شرط پایداری تولید و عملکرد در ارقام و نژادهای تجارتی پر محصول در مقابله با تنش‌های محیطی زنده و غیر زنده، بومی سازی ارقام تجاری و استفاده از ژن‌ها و ویژگی‌های سازگاری منابع ژنتیکی محلی است.

وی اضافه کرد: آموزش و آگاهی می‌تواند کمک زیادی به ترویج اصلاح الگوی مصرف از طریق کاربرد فناوری‌های نوین در کشاورزی نماید. حدود ۲۵ درصد از محصولات کشاورزی به عنوان پسماند دور ریز می‌شود.

خیام نکویی با اشاره به علومی که بخش کشاورزی در آینده با آنها سر و کار دارد اظهار داشت: فناوری‌های نوین در این زمینه مانند بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک، مواد پیشرفته (نانوتکنولوژی)، میکرو الکترونیک و هوش مصنوعی، هوا و فضا و فناوری اطلاعات از جمله این علوم هستند. وی یکی دیگر از جنبه‌های آموزش و آگاهی در بخش کشاورزی را کاربرد فناوری‌های نوین در کشاورزی در سال ۲۰۵۰ را تولید سوخت‌های زیستی دانست و بیش از ۵۰ درصد از فعالیت‌های فعلی در سال ۲۰۵۰ توسط روبات‌ها انجام خواهد شد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش نقش مؤثری در رعایت الگوی مصرف در جامعه دارد گفت: آموزش و پرورش به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه بخش کشاورزی می‌تواند با فرهنگ سازی، تشویق دانش آموزان برای تحصیل در رشته کشاورزی در تربیت مهندسان و مدیران آینده این بخش از کشور نقش مؤثری ایفا نماید.

خیام نکویی افزود: باید از طریق تضمین آینده شغلی دانش آموزان را علاقه مند به تحصیل در هنرستان‌های کشاورزی نمود تا آنان بتوانند آینده این بخش مهم و استراتژیک را که نقش مؤثری در امنیت غذایی و زندگی مردم دارد بیمه نمایند.

عضو شورای عالی آموزش و پرورش در پایان با اعلام آمادگی برای بازدید علمی دانش آموزان و مدیران آموزش و پرورش از مراکز تحقیقاتی و کشاورزی، تاکید کرد: در بخش کشاورزی نیازمند کمک آموزش و پرورش برای کاهش هزینه‌ها و رعایت الگوی مصرف در جامعه هستیم چون آموزش و پرورش بهترین جا برای ایجاد دغدغه در مردم نسبت به امنیت غذایی، حفظ محیط زیست، مراتع، جنگل‌ها و… است.

منبع: مهر